گاهی زمان کافی برای انجام کارهای روزانه وجود ندارد و گاهی هم دچار بی‌خوابی می‌شوید و شاید هم شیف کاری شما را مجبور به بیدار ماندن در شب کرده‌است. اگر اهل شب‌زنده‌داری و بیدار ماندن در شب هستید و یا شرایط زندگی و کاری شما به‌گونه‌ای رقم خورده است که لازم است شب‌ها را تا سپیده‌دم بیدارباشید پس لازم است بدانید که چگونه می‌توانید کارایی و بازده خود را در این سبک زندگی افزایش دهید.

سحرخیزی مزایای خاص خود را دارد. چه بسیار افرادی که در شیفت شب‌کار می‌کنند و یا لازم است شب‌ها را بیدار بمانند تا کار خود را پیش ببرند ولی خوب می‌دانند که کارایی و توانایی‌شان به خاطر شرایط فیزیکی بسیار پایین می‌آید. ولی باید بدانید که به مرور زمان بدن به‌خوبی می‌تواند خود را با این شرایط وفق دهد.

برخی از بزرگ‌ترین متفکرین تاریخ مثل ولتر و دکارت به دیر خوابیدن و دیر بلند شدن شهره بوده‌اند. افراد خلاق و متفکر و هنرمند و اهل مطالعه ترجیح می‌دهند از سکوت و خلوت شب برای اندیشیدن، نوشتن و حتی کار کردن استفاده کنند؛ بنابراین می‌توان دیر خوابید، دیر بلند شد و بهره‌وری داشت. اما باید اعتدال را رعایت کرد.

آقای  ERIN FALCONER نویسنده این مقاله در ادامه اشاره می کند:

خب بنده هم باید اعتراف کنم که من هم جزو دارودستهٔ شب‌زنده‌دارها هستم و معمولاً دیر بلند می‌شوم. چند ماه قبل سعی کردم سحرخیزی را امتحان کنم.  توانستم یکی دو ساعت زودتر از خوب بلند شوم اما نتوانستم زود بخوابم. هر شب حدود ساعت ۱۰، فارغ از اینکه چقدر طی روز تلاش کرده بودم، ذهنم فعال می‌شد و نمی‌توانستم تا قبل از ساعت ۱۲ بخوابم. پس از چند هفته با کسر خواب مواجه شدم و دوباره به برنامهٔ خوابی خودم برگشتم.

بعضی از افراد شب‌ها از انرژی ذهنی بیشتری برخوردار هستند و ذهنشان بهتر کار می‌کند و به همین خاطر برای آن‌ها صبح زود بیدار شدن خیلی سخت است. برنامهٔ خوابی افراد به عوامل مختلفی بستگی دارد و در معرض تغییر است. مهم این است که هرکسی مطابق باشخصیت و تیپ روحی خودش برنامه‌ای را انتخاب کند.  متأسفانه افرادی که چندان سحرخیز نیستند اغلب موارد بخشی بزرگی از روز خود را از دست می دهند.

به نظر می رسد دیر بلند شدن از خواب به‌خودی‌خود هیچ مزیتی ندارد. بین مردم نیز به این دلیل معنای خوبی ندارد که اگر آن را بد مدیریت کنیم باعث از دست رفتن ساعت های حساس ابتدایی روز و در نهایت از دست دادن کل روز می شود. اما سوال اینجاست که اگر ساعت های از دست رفته ابتدای روز را با مدیریت صحیح در شب جایگزین کنیم چع اتفاقی می افتد؟ به نظر می رسد با مدیریتِ خوب زمان می‌توان تا دیروقت هم خوابید و از روزها هم استفاده نمود. ما در این مقاله چند تا راهبرد به شما ارائه می‌کنیم که بتوانید با دیر بلند شدن بهره‌وری هم داشته باشید.

۱۷ راه کار موثر برای داشتن خواب بهتر

چگونه می توانید خواب راحت تری داشته باشید؟

چگونه سحرخیز تر باشیم

بیش از نیاز نخوابید

بزرگ‌ترین وسوسهٔ دیر بلند شدن از خواب بیش از حنیاز خوابیدن است. همه ما به خوبی می‎دانیم که خواب بیش از نیاز، انسان را کسل، خسته و کم انرژی می‌کند. از همه مهم تر زمانی است که از دست رفته است. باید ما شب‌زنده‌داران به یاد داشته باشیم که درست مانند سحرخیزان به برنامهٔ منظمی برای بلند شدن از خواب نیاز داریم. اگر برنامه‌ای وجود نداشته باشد بهره‌وری هم پایین می‌آید.

تا بعد از ظهر نخوابید

بازهم باید گفت که در هر چیز باید اعتدال رعایت شود. اگر  تا بعدازظهر و عصر بخوابید خب مطمئناً یک روز کامل خود را ازدست‌داده‌اید. ساعت زیستی بدنتان به هم می‌ریزید و نمی‌توانید شب بعد به‌وقت موعد بخوابید. ساعت ایدئال بلند شدن بین ۸ تا ۱۰ صبح است. این‌گونه می‌توانید بین ۶ تا ۸ ساعت خواب خود را جبران کنید. و نیازی هم ندارید تا بعدازظهر بخوابید.

حد مشخصی را تعیین کنید

شمایی که دوست دارید شب‌زنده‌دار باشید، بهتر است برنامهٔ منظمی را برای خودتان تهیه کنید. بدون وجود برنامه ریزی با شرایط فعلی، ضربه های جدی به زندگی شما وارد می شود.  حتماً یک حد نصب برای خوابیدن تعیین کنید. قبل از خواب یکی دو ساعت زمانِ استراحت تعیین کنید. مثلا پایان زمان کار و فعالیت را تایمی بین ۱۱ تا 12 مشخص کنید و پس از آن از کار کردن دست بکشید. سعی کنید ذهن خود را استراحت دهید و کارهای سبکی نظیر مطالعه انجام دهید تا کم کم برای خوابیدن آماده شوید.  همچنین اکیداً توصیه می‌شود در این زمان از کامپیوتر و تلویزیون و موبایل استفاده نکنید. نور این وسایل باعث می‌شود مغز شما با ترشح ملاتونین مانع از به خواب رفتن‌تان شود.

 بااینکه برای من هم پیش‌آمده که بین ۳ و ۴ صبح هم پر از خلاقیت و ایده باشم اما این شب‌ها استثنا است.

بر اساس چرخهٔ انرژی‌تان برنامه‌ریزی کنید

برای به حداکثر رساندن بهره‌وری مهم است که از چرخه طبیعی انرژی‌تان استفاده کنید. درواقع، کسانی که بیشتر در عصر و بعدازظهر انرژی می‌گیرند، دیرتر نیز بیدار می‌شوند. اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید، شب‌ها کارکنید. افرادی هستند که اواسط روز بهره‌وری بالاتری دارند و برنامهٔ کاری خود را حول‌وحوش بعدازظهر تنظیم می‌کنند.

 ERIN FALCONER در ادامه اشاره می کند:

بعدازاینکه ساعاتی بین  ۸ و ۹ از خواب بیدار شدم، صبحانه می‌خورم و سه الی ۴ ساعت کار می‌کنم. وقتی بعدازظهر شروع شد انرژی‌ام تحلیل می‌رود و از کارهای خلاقانه به کارهای سبکی مثل پاسخ دادن به ایمیل‌ها و کارهای منزل می‌پردازم. حدود ساعت ۸ شب‌هنگام پیک انرژی من است و یکسره تا ۱۱ شب‌کار می‌کنم. بااینکه برنامه‌ریزی برای یک روز کاری که از ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر طول می‌کشد سخت است، اما شدنی است.

شمایی  که انرژی عصرانه دارید، می‌توانید باکار در منزل (دورکاری) و انجام پروژه‌های جانبی از انرژی عصرانهٔ خود استفاده کنید.

از زمان های مناسب استفاده کنید

وقتی اکثر شب‌زنده‌داران خواب هستند معمولا افراد سخر‌خیز در اوج انرژی خود به سر می‌برند. اما افراد شب‌زنده‌دار نیز شرایط مشابهی دارند و تنها زمان اوج انرژی آن ها متفاوت است. تحقیقات نشان داده که افراد سحرخیز ممکن است صبح‌ها پر از انرژی باشند اما هنگام غروب انرژی‌شان تحلیل می‌رود و خیلی زود خسته می‌شوند و این زمانی است که شما‌ها در اوج انرژی خود به سر می‌برید. افرادی که شب‌ها دیر به تخت می‌روند باید در نظر داشته باشند از آن جایی عموم افراد در تایم اوج فعالیت شما در حال تفریح و سرگرمی هستند که ممکن است برای شما مشکلاتی به وجود بیاورند. معمولا این افراد سعی می کنند در این زمان ها خود را دور از دیگران نگه دارند و خود را در کارهایی که انرژی ذهنی می‌طلبند غرق سازند. فراموش نکنیدکه آدم‌ها متفاوت هستند. برخی نمی‌توانند در شب تمرکز کنند ولی بسیاری شب‌ها جریان کاری خلاقانه اشان شکوفا می شود.

 ERIN FALCONER می افزاید:

من به‌عنوان جوانی که در اوایل دههٔ سوم زندگی‌اش قرار دارد و هم‌اتاقی‌هایی دارد که تا پاسی از شب‌بیدار هستند، سحرخیزی را مناسب خودم نمی‌دانم.  شاید وقتی مسن‌تر شدم و سنم بالاتر رفت وضعیتم فرق کند. شاید هم روزی به جرگهٔ سحرخیزان پیوستم. تا آن موقع از جغد بودن خودم لذت می‌برم و افتخار می‌کنم که یک جغد با بهره‌وری بالا هستم.