در طول مدت اخیر، شاهد شکست‌های اخلاقی جالب توجهی بوده‌ایم که سر تیتر روزنامه و اخبار شده است. این‌ها و نمونه‌های دیگر نشان می‌دهد که زمانی که افراد در رأس سازمان‌ها یا مقامات بالا، دست به انتخاب‌های غیر اخلاقی بزنند، چه اتفاقاتی رخ می‌دهد و نهایتاً به روزنامهٔ اخبار و دادگاه‌ها راه پیدا می‌کنند. با این حال، بسیاری دیگر از مدیران وجود دارند که طبق استانداردهای کیفی مورد انتظار، عمل می‌کنند و تیم خود را نیز به انجام همین کار تشویق می‌کنند.
این مدیران با اخلاق، کارهای درست را در زمان درست و به دلایل درست، انجام می‌دهند. آن‌ها اصول اخلاقی‌شان را در رأس کار قرار می‌دهند و تحقیقات نشان می‌دهد که این کار باعث می‌شود افراد تیمشان نیز به همین اصول وفادار باشند و خودشان را وقف کار و اقدامات صحیح کنند. در این مقاله از هاو کن یو، یاد می‌گیرید که چگونه شما هم می‌توانید خودتان، تیمتان و سازمانتان را طبق استانداردهای کیفی مورد انتظار و اصول اخلاقی رهبری کنید. با ما همراه باشید:
چه عواملی باعث شکست مدیریت اخلاقی می‌شوند؟
قبل از اینکه ببینیم چگونه یک مدیر می‌تواند اخلاق مدار باشد، لازم است بدانیم کدام عوامل باعث می‌شود یک مدیریت غیر اخلاقی داشته باشید. لیندا فیشر، کارشناس مدیریت اخلاقی و منصفانه، به تعدادی از عوامل مربوطه اشاره می‌کند که می‌تواند به وسیلهٔ رهبران فردی و سازمان‌ها، به مدیریت غیر اخلاقی منجر شود.
- علل فردی عبارتند از: نادیده گرفتن مرزها مانند ارزش‌های سازمانی یا مجموعه قوانین صنعتی، همرنگ جماعت شدن (همه آن را انجام می‌دهند، چرا من انجام ندهم؟) و عدم خویشتن داری.
- علل سازمانی عبارتند از: فقدان الگوهای مثبت، فقدان استانداردهای مدون رفتاری و تربیتی و فقدان مسئولیت پذیری.
چگونه می‌توانیم یک رهبر اخلاق مدار باشیم؟
اکنون، به سراغ شش نکته‌ای می‌رویم که به شما در تعیین استانداردهای اخلاقی کمک می‌کند. پس از آن شروع به تمرین این استانداردها کنید.
ارزش‌های سازمانی‌تان را تعریف کنید
مردم به شما به‌عنوان مدیرانی اخلاق مدار نگاه می‌کنند و شمارا الگوی خود قرار می‌دهند؛ اما برای اینکه واقعاً چنین باشید، لازم است ابتدا ارزش‌های سازمانی‌تان را بدانید به‌طوری‌که بتوانید آن‌ها را در کسب‌وکار روزمره‌تان به کار بگیرید. برای مثال، سازندهٔ ماشین‌آلات Deere & Co، در سال 2018 به‌عنوان یکی از بااخلاق‌ترین شرکت‌ها، به رسمیت شناخته شد، چرا؟ زیرابه حمایت از بالاترین استانداردها و شرافت و راستی و درستی، متعهد است و به این دلیل که هرکدام از مدیران بخش‌های مختلف، باارزش‌های سازمانی این شرکت، هماهنگ هستند.
امیدواریم شرکت شما نیز مانند Deere، دارای قواعد رفتاری مشخصی باشد که مردم انتظار دارند. این قوانین، معمولاً از هیئت‌مدیره و بیانیه‌ها، نشأت می‌گیرد. شما باید این قوانین را به‌وضوح برای اعضای تیم خود شرح دهید. وقتی افراد متوجه شوند که چرا رفتار اخلاق مدارانه اهمیت دارد، بیشتر علاقه‌مند می‌شوند که مطابق با اصول اخلاقی رفتار کنند. این مقاله از هاو کن یو به شما در این راستا کمک می‌کند.
ارزش‌های شخصی‌تان را بشناسید
مدیران خوب، ارزش‌های شخصی‌شان را هم مانند ارزش‌های سازمانی دنبال می‌کنند.
برای اینکه بدانید این موضوع دربارهٔ شما نیز صادق است یا خیر، از خودتان سؤالات زیر را بپرسید:
کدام استانداردهای رفتاری برای شرکتم واقعاً اهمیت دارد؟
کدام ارزش‌های خاص را در مدیران دیگر تحسین می‌کنم؟ آیا این ارزش‌ها در خودم نیز وجود دارند؟
آیا هنوز هم با این ارزش‌ها زندگی می‌کنم، حتی اگر آن‌ها مرا در معرض معایب رقابتی قرار دهند؟
جوّ مناسبی برای سازمانتان فراهم کنید
زمانی که از ارزش‌ها خود و سازمانتان مطمئن شدید، می‌توانید شروع به ساختن محیطی مناسب برای تیم و سازمانتان کنید. بازهم، یک الگوی خوب بودن، بهترین راه برای انجام این کار است. افراد در رفتارشان از شما پیروی می‌کنند و آن‌ها هم به‌نوبه خود الگوی افراد دیگر می‌شوند. این پیامدهای ادامه دارد که “اثر فزونگر” نامیده می‌شود، می‌تواند به‌سرعت فراگیر شود.
اگر برای مثال، در مجموعه خود، صداقت را به‌عنوان اولویت اول در لیست ارزش‌هایش قرار دهید، سپس مطمئن شوید که تمامی افراد در اطرافتان این موضوع را درک کرده‌اند؛ و اگر سازمانتان جلسات گفتگوی همگانی داشته باشد، می‌توانید به‌راحتی اعضای تیمتان را از ارزش‌هایتان آگاه کنید و اجازه بدهید آن‌ها هم آزادانه ایده‌هایشان را به شما منتقل کنند.
سپس، مطمئن شوید که افراد سازمانتان، پیامدهای رعایت نکردن اصول اخلاقی مجموعه و انجام دادن کارهایی که به ارزش‌های شرکت ضربه می‌زند یا قوانین را نقض می‌کند را می‌دانند. این پیامدها نباید تنبیهی و کیفری باشند، اما باید به‌گونه‌ای باشند که استانداردهای رفتاری مورد انتظارتان را به اعضای گروه یادآوری کند.
پیامدهای مثبت نیز دارای اهمیت هستند. می‌توانید به افرادی که کاملاً مطابق باارزش‌های سازمانی رفتار می‌کنند، پاداش بدهید. حتی یک “تشکر ساده” قدردانی محسوب می‌شود؛ و به اشتراک‌گذاری نمونه افرادی که در موقعیت‌های چالش‌برانگیز در کمال درستی و راستی کار می‌کنند، باعث می‌شود افراد بیشتری اصول اخلاقی را رعایت کنند و ارتباط افراد باارزش‌ها را تقویت می‌کند.
معضلات اخلاقی را بشناسید
این سناریو را تصور کنید: شما در جلسه‌ای با سایر مدیران اجرایی حضور دارد و یکی از همکارانتان شدیداً اغراق‌آمیز از عملکرد تیم خود تعریف می‌کند. مثلاً به‌جای اینکه بگوید که پروژه‌اش درآمد شرکت را 4 درصد افزایش می‌دهد، وعده افزایش 12 درصدی درآمد را می‌دهد. شما در این موقعیت چه‌کار خواهید کرد؟ او یک دوست و همکار صمیمی برای شماست، اما از سوی دیگر، صداقت ندارد. آیا باید از او حمایت کنید یا واقعیت را با مدیران اجرایی دیگر در میان بگذارید؟
ما اغلب با انتخاب‌های سخت در محل کار مواجه هستیم، اما بسیاری از معضلات اخلاقی به این وضوح نیستند و نمی‌توان به‌راحتی آن‌ها را تشخیص داد؛ بنابراین، چگونه باید آن‌ها را شناسایی کنید؟
- وضعیت‌های “خطر” را شناسایی کنید. شرایط خاصی نظیر خرید، استخدام، اخراج کردن، ترفیع و محاسبه پاداش، به نظر می‌رسد چنین موقعیت‌هایی معضلات اخلاقی را به خود جذب می‌کند، پس وقتی در چنین شرایطی قرار می‌گیرید، بسیار محتاط عمل کنید.
و شرایطی که تهدیدی برای جایگاه یا درآمدتان محسوب می‌شود، ممکن است قضاوت شمارا به انحراف بکشاند. به‌عنوان‌مثال، اگر اشتباهی مرتکب شوید چه‌کار می‌کنید؟ آیا به آن اعتراف می‌کنید یا سعی در پوشاندن آن دارید؟ با شناسایی زمان‌هایی که احتمال وقوع معضلات اخلاقی بیشتر است، می‌توانید خودتان را بیشتر با ریسک، هماهنگ کنید.
- به “ندای درونی” خود گوش کنید. وجدان شما احتمالاً وقتی چیزی نادرست باشد، با ایجاد تشویش و اضطراب، آن را به شما اطلاع می‌دهد. اگر موقعیتی باعث ناراحتی شما شد و یا باارزش‌ها و باورهای اصلی‌تان در تضاد بود، توقف کنید و پیش از هر اقدامی، کاملاً منطقی به آن فکر کنید.
با معضلات اخلاقی مقابله کنید
شناسایی معضلات اخلاقی یک موضوع است؛ اما اغلب، تصمیم‌گیری راجع به اینکه در چنین موقعیت‌هایی چه‌کار باید کرد، موضوعی کاملاً جداگانه است؛ و حتی زمانی که اقدام درست را می‌دانید، عمل کردن به آن بسیار دشوار است. در اینجا چندین راه برای پاسخ به معضلات اخلاقی وجود دارد:
- از قبل آماده‌باشید. تجسم سناریوهای فرضی می‌تواند به شما کمک کند در موقعیت‌های واقعی، بر اساس احساس خود اقدام کنید و تصمیم بگیرید. در یک شرایط بحرانی، ممکن است فقط چند ثانیه زمان برای تصمیم‌گیری داشته باشید، بنابراین از قبل تمرین کردن می‌تواند کمک بسیار بزرگی باشد. به‌عنوان‌مثال، اگر بدانید یکی از همکارانتان در شرف اخراج شدن است و به‌طور قانونی شما اجازه نداده‌اند این موضوع را به او بگویید، چه‌کار می‌کنید؟
چگونه کارمندی را اخراج کنیم ؟ روش صحیح اخراج یک کارمند
همچنین می‌توانید این تمرین را با اعضای تیم خود انجام دهید تا به آن‌ها نیز کمک کنید تا معضلات اخلاقی را شناسایی کنند و خودشان را برای چنین زمان‌هایی آماده کنند. شواهد را سبک‌سنگین کنید. برای مثال اگر همکارتان اطلاعاتی به مدیران بدهد که با اطلاعات قبلی که به شما داده است، متفاوت باشد، آیا احتمال این وجود دارد که نقش‌ها به‌طور قانونی تغییر کند؟هر جا که امکان‌پذیر است، قبل از اینکه اقدامی انجام دهید، زمانی را صرف بررسی و شناسایی این کنید که آیا رفتار شخص غیراخلاقی است یا خیر.
- قبل از اینکه اقدامی صورت دهید، تصمیم خود را دوباره ارزیابی کنید. اگر در موقعیت سختی هستید و مطمئن نیستید چه‌کاری باید انجام دهید، تصمیمتان را مورد آزمون قرار دهید. اما قبل از اینکه بدان عمل کنید، از خودتان سؤال کنید که اگر این تصمیمتان عمومی شود، چه احساسی خواهید داشت. آیا به کاری که انجام داده‌اید، افتخار خواهید کرد؟ اگرنه، در تصمیمتان تجدیدنظر کنید.
- مشورت بگیرید. کمک گرفتن از دیگران در موقعیت‌های دشوار، به شما کمک می‌کند که منطقی‌تر به قضیه نگاه کنید و تصمیمات بهتری بگیرید. حتی مدیران ارشد هم در شرایط دشوار از دیگران مشاوره می‌گیرند، فقط مطمئن شوید که از همرنگ جماعت شدن و شبیه دیگران فکر کردن، در امان هستید.
شجاع باشید
گاهی اوقات، شما بر طبق تصمیمتان عمل می‌کنید، اما متأسفانه برای دیگران عجیب است اگر کار درست را انجام دهید. و حتی اگر مطمئن باشید که حق با شما بوده است، بازهم پیامدهای ناخوشایندی را تجربه خواهید کرد. برای مثال، مدیری را در نظر بگیرید که ممیز حسابداری را از بی‌نظمی در حساب‌وکتاب شرکتش آگاه می‌کند. او می‌داند کار درستی انجام داده و صداقت داشته است، اما نتیجه ناراحت‌کننده این است که همکاران و دوستانش، شغلشان را از دست بدهند.
بنابراین، ممکن است گاهی به‌عنوان یک مدیر، احساس ناراحتی کنید، اما درسی که این موقعیت‌های سخت به شما می‌دهد این است که به خودتان و غرایز خود اعتماد داشته باشید. اگر شما مضطرب نباشید و خونسردی‌تان را حفظ کنید و منطقی به قضیه نگاه کنید، غریزه‌تان شمارا به سمت مسیر درست هدایت خواهد کرد.
برای ارسال دیدگاه خود، ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.
ورود