فراموش نکردن متن سخنرانی و یا حفظ کردن سخنرانی یکی از مهارت هایی است که هر فردی باید بیاموزد. اگر سخنرانی را تجربه کرده باشید و در این شرایط قرار گرفته باشید خوب می دانید که به خاطر نیاوردن یک مطلب و یا یک جمله چه آشفتگی می تواند در شما و نظم سخنرانیتان به وجود بیاورد و تا چه اندازه استرس به شما وارد کند. اما چگونه می توان جلوی فراموش کردن متن سخنرانی را گرفت؟

آیا می‌دانستید که 75% جمعیت جهان از فوبیای گلوسوفوبیا (به انگلیسی: glossophobia) رنج می‌برند؟ این کلمه‌ای که ترسناک به نظر می‌رسد در واقع یکی از شایع‌ترین ترس‌های موجود در جهان است یعنی ترس از صحبت کردن یا سخنرانی در میان جمع. جمعیت و حضار مقابل شما، جور نشدن کلمات و اشتباهات مکرر، بالا رفتن ضربان قلب، کمبود نفس و ترس از نقص اطلاعات ارائه شده دلایلی بر این ترس ها هستند.

در این مقاله از هاو کن یو روش‌های حفظ کردن متن یک سخنرانی به صورت گام به گام توضیح داده خواهد شد. در صورتی که این روش‌ها را به اجرا در بیاورید اعتماد به نفس‌تان برای ارائه‌ی یک سخنرانی موفق به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. این اعتماد به نفس به شما کمک خواهد کرد پس از این اگر بایست برای ارائه‌ی یک سخنرانی آماده شوید متن آن را به راحتی به خاطر بسپارید و نه تنها این کار شما را خسته نخواهد کرد بلکه هر دفعه به شور و شوق‌تان اضافه خواهد کرد.

اشتباهات رایج سخنرانی در حفظ کردن متن


قبل از اینکه به بررسی روند واقعی آمادگی برای یک سخنرانی و چگونگی حفظ کردن متن یک سخنرانی بپردازیم اجازه دهید دو اشتباه رایج که بسیاری از افراد در هنگام آماده شدن برای یک سخنرانی انجام می‌دهند، را بررسی کنیم. نکاتی که می تواند به یک مشکل بزرگ در هنگام سخنرانی به وجود آورده و یا حتی به قیمت خراب شدن کل سخنرانی بیانجامد. در ادامه این دو موضوع را با هم بررسی میکنیم:

1. آماده شدن برای سخنرانی با واو به واو حفظ کردن

بسیاری از افراد برای اطمینان حاصل کردن از اینکه تمام جزئیات موجود در متن یک سخنرانی را به طور کامل به یاد خواهند آورد، سعی می‌کنند متن سخنرانی خود را واو به واو حفظ کنند و آن را آنقدر تمرین می‌کنند تا زمانی که هر کلمه‌ی آن در ذهن آن‌ها حک شود. این کار به تا حدی قابل درک است؛ زیرا اکثر افراد به طور طبیعی از سخنرانی کردن در عموم می‌ترسند و هنگامی که زمان انجام آن می‌رسد می‌خواهند تمام و کمال آماده‌ باشند و هیچ خطایی از آن‌ها سر نزند.

در حالیکه انجام این امر منطقی و قابل توجیه به نظر می‌رسد اما جوانبی منفی نیز  دارد که می تواند برای شما گران تمام شود. از جمله اینکه زمانی که در تلاش برای حفظ کردن کلمه به کلمه‌‌ی سخنرانی خود هستید، نمیتوانید بر روی گیرایی و جذابیت ارئه تان کار کنید. این ضعف هنگام ارائه‌ی سخنرانی می‌تواند سبب شود نوع بیان کلمات شما مانند یک ربات به نظر برسد. شما به قدری بر روی به یادآوردن هر بخش از سخنرانی‌تان تمرکز می‌کنید که توانایی تغییر آهنگ صدایتان برای جذب بیشتر شنونده را از دست می‌دهید و زمانی که وضعیت حکم می‌کند قدری راحت و آزاد صحبت کنید توان انجام این کار را ندارید.

مشکل دیگر به خاطر آوردن تمامی کلمات و جملات است که شما باید بار ها و بار ها مرور کرده باشید و در هنگام سخنرانی اگر تنها جمله ای از خاطرتان برود با فاجعه ای بزرگ در ذهن خود مواجه خواهید شد.

2. عدم آمادگی کامل برای سخنرانی

همانطور که اشاره شد در مورد افرادی صحبت کردیم که متن سخنرانی خود را واو به واو حفظ می‌کردند. روی دیگر سکه در مورد افرادی است که به اندازه‌ی کافی خود را برای سخنرانی کردن آماده نمی‌کنند. حتما شما هم این ایده را از سر گذراندید که چون من خوب صحبت می کنم برای سخنرانی هم تنها کافیست اراده کنم و هر آنچه که به ذهنم می رسد را بیان کنم تا بدین صورت از استرس و مشکلات مربوط به آماده کردن متن سخنرانی هم بکاهم.

این افراد به این دلیل که نمی‌خواهند هنگام سخنرانی مانند یک ربات به نظر برسند و تصمیم می‌گیرند بدون برنامه‌ریزی و آمادگی قبلی نطق کنند و فقط گاها چند نکته‌ی اصلی و مهم را بر روی یک تکه کاغذ نوشته تا در حین سخنرانی به خود یادآوری کنند.

سخنرانی آن‌ها از همان زمانی که لب به سخن باز می‌کنند، شکل می‌گیرد و در حالی که مشغول صحبت هستند بسیاری از جزئیات به گونه‌ای خود را در زمان بیان نکات کلیدی و مهم سخنرانی، نشان می‌دهند.

مسئله این است که با وجود اینکه از تمام بخش‌های موضوع سخنرانی خود اطلاع دارید و به دفعات درباره‌ی آن بحث کرده‌اید ولی این کار شما یعنی صرفا تکیه بر چند کلمه‌ی کلیدی روی کاغذ، که به راحتی می‌تواند شما را از پرداختن به تمام موضوعات مورد بحث‌تان باز دارد. همچنین سبب خواهد شد تا بخش‌های مهم دیگری را از دست بدهید و در نهایت بعد از سخنرانی موارد بسیاری را به یاد بیاورید که باید در سخنرانی خود به آن‌ها می‌پرداختید اما سخنی از انها به میان نیامده است.

بعد تر هم متوجه خواهید شد آنچه که ارائه‌ دادید آن ارائه‌ای نبود که مد نظر داشتید. چرا که بسیاری از موارد را فراموش کرده‌اید و سخنرانی‌تان بسیار خلاصه‌تر از واقعیت به اتمام رسیده است.

قابل ذکر است بین آمادگی بیش از حد یعنی همان واو به واو حفظ کردن و عدم آمادگی کامل تعادل خوبی وجود دارد. در ادامه به بیان و بررسی راه‌های هوشمندانه‌ی حفظ کردن و آمادگی برای آن می‌پردازیم تا نحوه‌ی داشتن سخنرانی‌ایی تاثیرگذار را یاد بگیرید.

چگونه خود را برای سخنرانی آماده کنیم؟


سخنرانی خود را بنویسید

اولین گام در این فرآیند آمادگی برای سخنرانی نوشتن سخنرانی‌تان به زبان ساده و راحت است. بسیاری از افراد تمایل دارند کل متن سخنرانی خود را بنویسند در حالیکه بعضی دیگر بیشتر مایل‌اند طرح کلی سخنرانی خود را بنویسند.

اینکه کدام روش بهتر است بستگی به نحوه‌ی کارکرد مغز شما و البته موضوعیت و نوع سخنرانی شما دارد. اگر ذهن‌تان عادت به تمام و کمال نوشتن دارد متن سخنرانی خود را کامل بنویسید و اگر ذهن‌تان خلاصه و سبک‌نویسی را بهتر تحلیل می‌کند متن سخنرانی خود را بدین شکل بنویسید. به طور کلی می‌توان گفت متن را به گونه‌ای بنویسید که با آن راحت هستید. بنده شخصا تمایل دارم تمام نکات کلی را به نکات اصلی‌ای که می‌خواهم بیان کنم بشکنم و سپس هر کدام از این نکات اصلی را با جزئیات بیشتری توضیح دهم. چرا که ذهن من بدین نحو کار می‌کند. من تمایل دارم سخنرانی‌ها و مقالات با موضوعات مشخصی را، با انجام یک طرح کلی بنویسم.

پس از تکمیل طرح و الگوی کلی، چندین نکته‌ی اصلی را با جزئیات بیشتر بیان کنم تا هر موضوع مهم بیشتر توضیح داده شود. اجازه دهید مثالی بزنیم. اگر قصد سخنرانی در رابطه با “چگونگی داشتن اندامی بهتر” را دارید طرح کلی شما به صورت زیر خواهد بود. (البته این تنها یک پیشنهاد به شما کاربران عزیز است)

فواید متناسب بودن اندام

  • #نکته‌ی اول
  • #نکته‌ی دوم
  • #نکته‌ی سوم

ورزش کردن

  • #نکته‌ی اول
  • #نکته‌ی دوم
  • #نکته‌ی سوم

رژیم گرفتن

  • #نکته‌ی اول
  • #نکته‌ی دوم
  • #نکته‌ی سوم

استراحت کردن و آب کافی مصرف کردن

  • #نکته‌ی اول
  • #نکته‌ی دوم
  • #نکته‌ی سوم

همانطور که ممکن است تصور کنید، این مرحله به طور معمول سخت‌ترین مرحله از این کار است، زیرا نه تنها گام اول است بلکه شامل موارد اولیه‌ی شکل‌دهی و ایجاد سخنرانی است. شما باید شاکله و چهارچوب متن سخنرانی را بدین صورت شکل دهید و در این بین با بیان و یادداشت کلمات کلیدی جرقه ای در ذهن خود برای توضیحات تکمیلی ایجاد کنید. طبیعی است که بسته به دانش و اطلاعات خود باید توانایی صحبت کردن در رابطه با هر یک را داشته باشید و آن ها را یکبار مرور کنید ولی اصلا نیازی به حفظ کردن آن نیست. هر کجا احساس کردید دیگر نمی توانید اطلاعات بیشتری به اشتراک بگذارید، با کمی خلاقیت کلامی، به سراغ مورد و نکته بعد بروید.

در آخر نوشتن نتیجه‌گیری خالی از لطف نیست. در این قسمت نیازی به نوشتن نکات نیست فقط چند جمله بنویسید که بتواند موضوع‌تان را جمع و جور کند و سخنرانی‌تان را به اتمام برساند.

سخنرانی خود را تمرین کنید

اکنون که سخنرانی و یا طرح کلی آن را نوشته‌اید، وقت آن است که شروع به تمرین و تکرار آن با صدایی بلند کنید. کاملا طبیعی است اگر در ابتدا سعی کنید نوشته‌های خود را خط به خط بخوانید. به مرور و با تمرین و تکرار بهتر خواهید شد و دیگر کمتر به نوشته‌های خود نگاه خواهید کرد.

آنچه که در حال انجام آن هستید، رسیدن به چهارچوب این کار و داشتن حس سخنرانی است. اگر کل متن سخنرانی خود را نوشته‌اید، در حالیکه مشغول تمرین آن هستید کار ویرایش را نیز شروع کنید و این کار را به راحتی انجام دهید یعنی اگر احساس کردید قسمتی نیاز به تغییر دارد شک نکنید و آن را تغییر دهید. افراد هنگامی که با صدای بلند متن نوشته شده‌‌‌ی خود را می‌خوانند، متوجه می‌شوند آنچه که نوشته‌اند نیازمند تغییر و ویرایش است.

اگر فقط طرح کلی را نوشته‌اید، در هنگام تمرین و تکرار سخنرانی‌تان نکات مهم بیشتری شروع به نمایان شدن می‌کنند. معمولا زیر هر موضوع اصلی چندین نکته‌ی مهم را نیز می‌نویسید اما هنگامی که آن را با صدای بلند می‌خوانید شروع به اضافه کردن نکات بیشتر و بیشتری می‌کنید. ممکن است نکات مهم مشخصی را خط زده و نکات دیگری اضافه کنید. حتی ممکن است در لحظه‌ای که صدای خود را می‌شنوید به موارد جدیدتری فکر کرده و آن را به سخنرانی خود اضافه کنید. 9بخاطر داشته باشید تا به اینجای کار اساس سخنرانی بی‌نظیر خود را طراحی کرده‌اید. در این مرحله شما با پیشرفت هرچه بیشتر، قطعات کلیدی را مانند قطعات پازل در طی فرآیندی در سر جای خود قرار می‌دهید.

نحوه‌ی به خاطر سپردن بخش‌های طولانی سخنرانی

در حین اینکه سخنرانی خود را تمرین می‌کنید، ممکن است همزمان به این فکر باشید که چگونه باید بخش‌های طولانی و یا نکات اصلی و مهم را به خاطر بسپارید. با توجه به مثالی که قبلا در رابطه با متناسب بودن اندام زده شد می‌خواهید مطمئن شوید تمام نکات اصلی که ذکر شد از یادتان نمی‌رود.

این نکات اصلی برای مثال قبل شامل: فواید متناسب بودن اندام، ورزش کردن، رژیم گرفتن، استراحت کردن و آب کافی مصرف کردن و نتیجه‌گیری می‌باشد که در نهایت قرار است با جزئیات تکمیل شوند.

در این مرحله باید قبل از هر کاری اطمینان حاصل کنید که این اولویت‌ها را خیلی خوب می‌دانید. باید در نظر داشته باشید که با تمرین نکات، چارچوبی مناسب برای سخنرانی خود ایجاد می‌کنید. پس از اینکه چارچوب طرح کلی خود را ایجاد کردید با اضافه کردن جزئیات به هر از موارد این چارچوب، روند را ادامه دهید.

نحوه‌ی افزودن جزئیات به سخنرانی

اکنون که نکات مهم و اصلی چارچوب را حفظ کرده‌اید وقت آن رسیده است تا به حفظ کردن جزئیات بپردازید. این نکات جزئی، نکات اصلی را پشتیبانی کرده و زمینه را برای توضیح آن‌ها فراهم می‌کنند. می‌توانید به طور کلی در مورد موضوع مورد سخنرانی‌تان بحث کنید یا آن را به جزئیاتی که هر یک از نکات اصلی را پشتیبانی می‌کند، تقسیم کنید.

به عنوان مثال، اگر ورزش کردن یک نکته‌ی اصلی باشد؛ نکات جزئی آن می‌تواند شامل تمرینات هوازی، وزنه زدن، تعداد دفعات ورزش کردن در هفته، مدت زمان ورزش کردن و چند نمونه از تمریناتی که باید انجام داد، باشد. در این مثال 5 نکته‌ی جزئی برای توضیح بیشتر و پشتیبانی از نکته‌ی اصلی یعنی ” ورزش کردن” وجود دارد که باید از حفظ گفته شوند.

زمانیکه در حال تمرین سخنرانی خود هستید خود را مرتبا آزمایش کنید مثلا از خودتان بپرسید:

  • 5 نکته‌ی جزئی‌ای که می‌توانند سومین نکته‌ی اصلی شما را پشتیبانی کنند، کدام‌ اند؟ باید بتوانید جواب اینگونه سوالات را در کمترین زمان ممکن بیابید چرا که در غیر این صورت نمی‌توانید در حین سخنرانی اصلی خود جزئیات را با نکات اصلی‌شان مرتبط کنید.
  • شما باید بتوانید آن‌ها را در ذهن خود به راحتی گروه‌ بندی کنید تا بی وقفه در سخنرانی اصلی خود به زبان بیاورید بدین معنی که زمانی که در مورد موضوع اصلی فکر می‌کنید به طور خودکار قادر باشید 4 بخش پشتیبانی کننده‌ی مرتبط با آن را به خاطر آورید.
  • این مرحله را به قدری تمرین کنید که بتوانید تمام بخش‌های سخنرانی خود اعم از نکات اصلی و جزئی را به طور کامل به یاد آورید و بتوانید بدون تپق زدن آن‌ها را در حین سخنرانی بیان کنید. هنگامی که به این درجه از توانایی رسیدید، وقت آن می‌رسد که به گام نهایی یعنی “فن بیان” قدم بگذارید.

فن بیان در سخنرانی

زمانی که به این مرحله می‌رسید بخش اعظمی از کار را انجام داده‌اید. سخنرانی خود را نوشته‌اید و به اندازه‌ی کافی تمرین کرده‌اید تا نه تنها نکات اصلی بلکه جزئیات پشتیبانی‌کننده‌ را نیز به خاطر داشته باشید. به طور خلاصه می‌توان گفت تقریبا سخنرانی خود را انجام داده‌اید.

گام بعدی‌ که در رابطه با راه‌های هوشمندانه‌ی حفط کردن سخنرانی وجود دارد و در واقع مولفه‌ی نهایی این موضوع است نحوه‌ی فن بیان و رساندن مقصود به مخاطب است. در اکثر موارد، می‌توانید سخنرانی خود را پس از اطمینان حاصل کردن از به خاطر سپردن آن، ارائه دهید اما اگر می‌خواهید مطمئن شوید که این کار را بی‌نقص انجام خواهید داد باید نحوه‌ی ارائه‌ی این سخنرانی را بهبود بخشید.

در حین تمرین کردن سخنرانی‌تان روی نحوه‌ی فن بیان خود نیز کار کنید. این کار را به دفعات انجام دهید و در این بین تغییراتی را اعمال کنید. این تغییر یا تغییرات ممکن است لحظه‌هایی باشند که می‌خواهید برای افزایش تاثیرگذاری، مکث کوتاهی داشته باشید.

اگر در حین تمرین متوجه شدید که یک کلمه را چندین بار در یک پاراگراف استفاده کرده‌اید، می‌توانید آن را حذف کنید و از معادل دیگر آن یا مشابه‌ی آن استفاده کنید تا با این تغییرات متن را از یکنواختی و خسته‌کنندگی در بیاورید. به صورت کلی یک سخنران باید دایره واژگانی و لغوی زیادی داشته باشد. اگر اینگونه نیست از راهنمای زیر که قبل تر برای شما کاربران منتشر کردیم بهره ببرید.


چگونه در صحبت های روزانه، مکالمات سخنران یو … از لغت های بیشتر و بهتری استفاده کنیم؟


گاهی اوقات زمانی که روی این مرحله از سخنرانی خود تمرین می‌کنید، می‌توانید از داستان‌ها و یا اتفاقاتی مرتبط با آن نکته استفاده کنید تا تاثیرگذاری آن نکته را بیش از پیش کنید تا برای مخاطبین قابل فهم‌تر و هم‌چنین قابل لمس تر شود. هنگامی که بر روی فن بیان خود کار می‌کنید به سخنرانی خود شخصیت می‌دهید؛ شخصیتی زیبا و تاثیرگذار که توجه تمام و کمال مخاطبین را به خود جلب می‌کند.

نتیجه‌گیری

در آخر باید گفت اگر روزی از شما خواسته شد سخنرانی کنید، اجازه ندهید گلوسوفوبیا (به انگلیسی: glossophobia) شما را بترساند. در مقابل به یاد داشته باشید این مقاله راهنمای شما برای داشتن یک سخنرانی قوی است و استفاده از روش‌های گفته شده در اینجا به شما کمک می‌کند سخنرانی خود را با فن بیانی بهتر و اعتماد به نفسی بالاتر انجام دهید.

مقالات مرتبط:


هنگام سخنرانی و یا صحبت در جمع چگونه از حرکات دست ها استفاده کنیم؟