فرش دستباف دسته‌ای از فرش ها با طرح های بسیار رایج و پر‌طرفدار است. که تولید این نوع فرش‌ها، در کشورهایی از جمله چین و هند و ایران صورت می‌گیرد. این فرش‌های زیبا توسط رنگ‌های باشکوه و طرح و نقش‌های بی‌همتایشان معروف هستند و امروزه در منزل هزاران نفر در سراسر جهان پیدا می‌شوند. فرش‌های مشرقی در انواع متنوع و در شکل‌های مختلف تولید می‌شوند و جنس آن‌ها غالبا از پشم و یا پنبه می‌باشد. اما می‌توان آن‌ها را از ابریشم و یا مواد مصنوعی هم تهیه کرد.

با اضافه کردن یک فرش مشرقی به اتاقتان، می‌توانید به آن روحی تازه ببخشید. اما لازم است که بدانید این نوع از فرش‌ها هم مانند سایر فرش‌ها مستعد کثیف شدن هستند و زود کثیف میِ‌شوند. خوشبختانه با دانستن راه های تمیز کردن و نگه داری از این فرش‌ها می‌توانید تا مدتی طولانی ظاهر فرشتان را نو نگه دارید.

با توجه به نزدیک شدن به به ایام نوروز و خانه تکانی بسیاری، به فکر شستشوی فرش های دستباف خود می افتند. در این مقاله روش شستشوی صحیح این فرش ها را بخوانید. با هاو کن یو همراه باشید.

احتیاط لازم را انجام دهید

اتیکت و یا برچسب فرشتان را مطالعه کنید.

برای پیدا کردن این اتیکت گوشه‌‌های فرشتان را بلند کنید. غالبا  دستورالعمل‌ شست و بهترین روش برای تمیز کردن فرش، بر روی این اتیکت نوشته می‌شود.‌فرش‌ها در جنس‌های متفاوتی تولید می‌شوند و‌ می‌توانند از ابریشم، پشم، پنبه و یا الیاف مصنوعی ساخته شوند، که برای پاک کردن هر یک از این مواد نیاز به میزان مشخصی از سطح آگاهی دارید. معمولا پشم و پنبه جنس‌های بادوام‌تری هستند و راحت‌تر تمیز می‌شوند.

اگر جنس فرشتان از ابریشم است و لکه‌های شدیدی بر روی آن افتاده، به جای این‌که خودتان برای شستن آن اقدام نمایید، برای پاک کردن آن لکه‌ها حتما نزد یک فرد ماهر بروید.

مرتب فرشتان را جاروبرقی بکشید و از آن مراقبت کنید.

یک بار در هفته فرشتان را جاروبرقی بکشید. با این کار خرده آشغال‌ها و کثیفی‌های روی آن را پاک می کنید و باعث می‌شوید فرشتان نفسی بکشد و تا مدتی طولانی مجددا ظاهری نو پیدا کند. همچنین کشیدن جاروبرقی باعث می‌شود که الیاف پشمی فرشتان در هم پیچیده و له نشوند.

 اگر فرشی عتیقه و یا ابریشمی دارید، آن را به صورت مداوم جاروبرقی نکشید زیرا با این کار به فرش آسیب رسانده و باعث کم شدن بهای آن فرش می‌شوید.

فرشتان را جلوی نور مستقیم خورشید قرار ندهید.

فرش‌های مشرقی به راحتی با تابش نور مستقیم خورشید صدمه می‌بینند، پس اگر می‌توانید این فرش‌ها را دور از پنجره‌ پهن کنید. قرار دادن این فرش‌ها در نور مستقیم خورشید باعث کم رنگ شدن تدریجی رنگ این فرش‌ها می‌ِشود.‌‌ اگر به ناچار محل قرار گیری فرشتان باید جلوی آفتاب باشد چند وقت یک بار فرش خود را بچرخانید و اگر رنگ بخشی از فرشتان که در معرض نور آفتاب بوده در حال کمرنگ‌ شدن باشد، بهتر است با این روش کاری کنید تا این تغییر به صورت یکسان و در قسمت‌های دیگر فرش هم اتفاق بیافتد.

تست کنید  و ببینید که آیا رنگ فرشتان ثابت است یا خیر؟

برخی از فرش‌ها رنگ ثابت هستند و با خیس شدن رنگ پس نمی‌دهند، اما برخی دیگر این طور نیستند. اگرپشت لیبل فرشتان با عبارت  “dry clean only”  رو‌به‌رو شدید، این عبارت بدین معناست که بهتر است تا  فرشتان را به خشک‌شویی ببرید و با برخی روش‌های خاص آن را تمیز کنید، زیرا به احتمال خیلی زیاد فرش شما رنگ ثابت نمی‌باشد.‌ اگر می‌خواهید فرشتان را تست کنید یک تکه کوچک از آن را با کمی آب هم‌ دمای اتاق خیس کنید و یک پارچه سفید را روی آن تکه فشار دهید، اگر بر روی پارچه‌تان اثری از رنگ دیدید، لازم است تا بدانید که اگر بخواهید خودتان آن فرش را بشویید به احتمال زیاد رنگ پس می‌دهد.

اگر فرشتان رنگ ثابت نیست، آن را فقط به صورت سطحی تمیز کنید و از خیس کردن آن و استفاده از مواد شوینده شیمیایی پرهیز کنید.

اگر فرشتان به شست و شوی اساسی احتیاج دارد آن را به یک (قالیشویی) حرفه‌ای تحویل دهید.

چگونه فرش دستباف ایرانی با کیفیت را تشخیص دهیم ؟

چند وقت یک بار جای مبلمانی که روی فرشتان قرار دارند را عوض کنید.

قرار دادن مبلمان سنگین بر روی سطح فرشتان باعث فشرده شدن الیاف فرشتان می‌شود و می‌تواند به مرور زمان به آن آسیب برساند. برای جلوگیری از این اتفاق هر شش ماه یک بار چیدمان سرویس و  مبلمانتان را عوض کنید. با این روش از استهلاک فرشتان‌ جلوگیری کرده و طول عمر آن را بیشر می‌کنید.

فرش دستباف را به صورت سطحی تمیز کنید

فرشتان را با جاروی دستی تمیز کنید.

برای تمیز کردن سطحی و اولیه فرشتان‌، می‌توانید از یک جاروی دستی با موهای نازک و یا جاروشارژی‌های دستی، که مخصوص تمیز کردن فرش هستند استفاده کنید. از یک سر فرش تا سر دیگر آن را فقط در یک جهت جاروکنید.(اصطلاحا به خواب فرش، جارو بکشید). همچنین زمانی که جاروی دستی می‌زنید، مدام جارویتان را پشت و رو نکنید زیرا این کارتان منجر به صدمه دیدن فرشتان می‌شود. زمانی که با روش‌های ذکر شده یک دور کامل فرشتان را جارو کشیدید، یک دور دیگر هم به همان روش فرشتان را جارو کنید.

جاروشارژی‌های دستی ، برای زدودن کثیفی فرشتان از الکتریسیته ساکن استفاده می‌کنند و بهترین روش برای سریع تمیز کردن فرش‌های مشرقی  و عتیقه هستند

هر دوطرف فرش را جاربرقی بکشید.

فرشت دستبافتان را در یک فضای باز پهن کنید و روی آن را به آرامی جاروبرقی بکشید تا اگر آشغال و یا چیز ریزی که باعث پارگی و یا ساییده شدن فرشتان می‌شود و یا مو و یا کثیفی‌ای که باعث آسیب رسیدن  تدریجی به فرشتان می‌شود بر روی آن قرار دارد، از بین برود. این کار را سه تا چهار بار انجام دهید تا باقیمانده کثیفی‌ها نیز از بین بروند . این کار را بر روی لبه فرشتان زیاد تکرار نکنید، زیرا امکان گیر کردن لبه فرش در فرچه جاروبرقی می‌باشد. زمانی که در حال جاروبرقی کشیدن هستید، فرشتان را به پشت پهن کنید و تمام مراحل بالا را نیز برای طرف دیگر فرش هم انجام دهید.

زمانی که می‌خواهید فرش‌های ابریشمی و یا عتیقه را جارو بکشید، حتما  از برس مناسب فرش جاروبرقیتان استفاده کنید، زیرا سایر برس‌های چرخشی می‌توانند به فرشتان آسیب بزنند و باعث کم شدن بهای آن شوند.

فرشتان را در بیرون از منزل بتکانید.

اگر می‌توانید فرشتان را بلند کنید، آن را به بیرون از محیط خانه برده و بتکانید تا کثیفی‌ها و ذراتی که به خورد آن رفته و در آن گیر کرده‌اند تمیز شوند. اگر فرشتان به قدری بزرگ است که نمی‌توانید آن را بتکانید، آن را روی طنابی پهن کرده و با دست به آن ضربه بزنید. به محض انجام دادن این کار گرد و غبار و کثیفی ای که از فرش بلند می‌شوند را، خواهید دید.

فرشتان را لکه ‌گیری کنید.

زمانی  که چیزی روی فرشتان می‌ریزد، بهتر است تا هرچه زودتر برای تمیز کردن آن اقدام نمایید زیرا با خشک شدن آن لکه، به مراتب پاک کردن رنگ و از بین بردن بوی آن برایتان سخت تر از قبل خواهد شد. پس به محض ریختن هر چیز بر روی فرشتان، با یک دستمال کاغذی و یا یک تکه پارچه تمیز روی فرش بکشید، تا جایی که بیشتر آن مایع جذب دستمال یا پارچه بشود. بعد از کشیدن پارچه بر روی محل کثیفی، پارچه دیگری را با آب سرد نم کرده و بر روی جال لکه بمالید.

حواستان باشد که زیاد پارچه را عقب و جلو نکنید، زیرا ممکن است این کارتان منجر به بیشتر مالیده شدن آن کثیفی به فرشتان، شود.

فرشتان را عمیق و اساسی تمیز کنید

هر دو طرف فرش را جاروبرقی بکشید.

فرشتان را خارج از منرل ببرید و در یک جای صاف پهن کنید. قبل از این که فرشتان را تمیز کنید محلی را که قرار است فرش را در آن‌جا پهن کنید را جارو کرده و حسابی تمیز کنید. فرشتان را تا جایی که کلیه کثیفی ها و خرده آشغال‌های روی آن جمع شوند، جارو بکشید و بعد آن را پشت و رو کرده و همان کار‌ها را تکرار کنید و بعد از کشیدن جاروبرقی، فرشتان را تکانده تا اگر همچنان خرده آشغالی داخل آن باشد،  نیز تکانده شود.

اگر استفاده از جاروبرقی تاثیر دلخواهتان را نداشت، می‌توانید از جاروشارژی های دستی نیز استفاده کنید.

از شلنگ حیاطتان برای شست‌وشو فرشتان استفاده کنید و آب را بر روی آن اسپری کنید.

تمام یک سمت فرشتان را خیس کنید و سپس فرشتان را پشت و رو کرده و به طرف دیگر آن نیز آب بپاشید. برای خیس شدن کامل فرشتان، این روش را برای هر دو طرف فرش به مدت چند دقیقه ادامه بدهید.

یک سطل آب را با آب سرد و مایع صابون ملایم، پر کنید.

شما نیز می‌توانید از سایر مایعات ملایم مخصوص شست‌وشو و یا مایع ظرفشویی برای شست و شوی فرشتان استفاده کنید. سطلی را با یک گالن( سه چهار لیتر تقریبا) آب پر کرده و سه قاشق غذاخوری مایع صابون ملایم در آن بریزید و محلولتان را کمی هم بزنید.

توجه داشته باشید که برای شست‌و شوی فرش‌های پشمی، استفاده از شامپوهای ملایم و خفیف پیشنهاد می‌شود.

ابتدا بر روی یک تکه کوچک از فرشتان، محلول شست‌وشو را تست کنید.

می توانید از یک برس موبلند و یا یک اسپانج با قدرت جذب بالا، برای این کار استفاده نمایید. اسپانج یا برستان را داخل محلول آب و صابون کنید تا کاملا خیس شود، سپس به آرامی آن را روی تکه‌ای از فرش بکشید. قبل از رفتن به مراحل بعد و شستن دیگر بخش‌های فرش با محلول فوق،  ۱۰ دقیقه صبر کنید و اگر دیدید که محلول شست‌و‌شویتان تاثیر خوبی رو فرشتان نگذاشته است ، این کار را ادامه ندهید.

اگر متوجه شدید که محلوتان باعث تغییر و یا رنگ دادن رنگ‌های فرشتان می‌شود دیگر این کار را ادامه ندهید و فرشتان را به یک متخصص بسپارید.

بقیه نقاط فرشتان را بشویید.

 حواستان باشد تا به خواب فرش دستباف و جهت تارهای فرشتان آن را برس و صابون بکشید، زیرا با خلاف جهت برس کردن فرشتان، باعث می‌شود تا خواب فرش و جهت تارهای آن بهم بریزد و فرشتان از قیافه بیافتد. حالا کاملا روی تمام فرشتان را بشویید تا تمام سطح آن کفی شود.

با شلنگ حیاطتان روی فرش را کامل بشویید و آبکشی کنید.

کف‌های باقیمانده روی فرش را با شلنگ، حساب آب‌کشی کنید. زمانی که این کار را بر روی یک طرف فرش انجام دادید، فرشتان را پشت و رو کرده و پشت آن را هم آب‌کشی نمایید. حواستان باشد که کلیه کف‌های روی فرش  حتما باید قبل از خشک شدن فرش به طور کامل شسته شوندو از بین بروند.

فرشتان را کاملا خشک کنید.

 لازم است تا بدانید که، فرش‌های مشرقی در صورت خوب خشک نشدن، بعد از مدتی کپک زده و بوی بدی می‌گیرند. بعد از آب‌کشی فرش دستباف ، حتما از خشک شدن آن مطمین شوید و بعد آن را در محلی که قبلا قرار داشته، پهن نمایید. یک پارچه کهنه را حسابی روی روی فرشتان بکشید تا آب باقیمانده جذب پارچه‌تان شود ، سپس فرشتان را صاف روی زمین پهن کنید تا کاملا خشک شود. حواستان باشد که فرش را به پشت هم بچرخانید تا پشت آن هم خشک شود.

اگر خشک کردن فرشتان زمانی زیادی می‌برد، می‌توانید از یک پنکه برای زودتر خشک کردن آن استفاده نمایید.

از راه‌های جایگزین دیگر استفاده نمایید

برای از بین بردن بوی  بد فرشتان از پودر تالکوم استفاده نمایید.

بعد از آن که کل فرشتان را حسابی جاروبرقی کشیدید، کمی پودر تالکوم را روی سطح آن بپاشید و اجازه بدهید که شب تا صبح حسابی به خرد فرشتان برود. این پودر تمام بوهای بدی را که از حیوانات خانگی یا سیگار تولید شده‌اند را جذب خود می‌کند. سپس یک روز بعد از ریختن پودر، سطح فرشتان را حسابی جاروبرقی بکشید تا پودرهای پاشیده بر روی فرش، از سطح آن جمع‌ شوند.

این پودر را می‌توانید در بسیاری از مغازه‌ها و فروشگاه‌های زنجیره ای تهیه کنید.

برای از بین بردن لکه قهوه و یا آثار باقیمانده ازحیوانات خانگیتان از  ترکیب سرکه، آب و مواد شوینده استفاده کنید.

برای از بین بردن لکه های سخت از روی فرش دستباف ،¼ فنجان سرکه سفید،   ½ قاشق صبحانه‌خوری مایع ظرفشویی و ۲ فنجان آب با دمای اتاق را داخل یک سطل بریزید و از این محلول استفاده نمایید.

خاصیت اسیدی سرکه باعث می‌شود تا رنگ فرشتان نرود و در عین حال باعث از بین رفتن بوی بد فرشتان نیز می‌شود.

با یک قالیشویی حرفه‌ای تماس بگیرید.

اگر فرشتان گران است و یا از جنس ابریشم می‌باشد و یا برایتان ارزش  معنوی و احساسی خاصی دارد ، بهتر است که آن را به یک قالیشویی حرفه‌ای تحویل دهید و خودتان اقدام به شست وشوی آن ننمایید. زیرا شرکت‌ های قالیشویی، سال‌ هاست که درضمینه شست‌وشوی انواع فرش تجربه دارند و بهتری راه حل برای مشکل شما را می‌دانند. با وجود این که این روش هزینه دارد، اما کاملا ارزشش را دارد و باعث می‌شود که در آینده احتیاج به تعمیر کردن فرشتان پیدا نکنید.