خودباوری داشتن و اینکه به خودمان با اعتماد به نفس کامل اطمینان کنیم،  قدمی بزرگ برای رسیدن به موفقیت و داشتن یک شخصیت پیش رو است.

ویلیام شکسپیر می‌گوید:

«خائنین به شخصیت ما همان ترس ها و شک هایمان هستند که مانع از تلاش ما می شوند، همان تردید هایی که باعث می‌شوند منفعت و پیشرفتی که قرار است به دست بیاوریم را از دست بدهیم.»

عدم اعتماد به ‌نفس و خودباوری  می‌تواند صدایی مسئله‌ساز و متقاعد کننده باشد که شما را عقب نگه می‌دارد. اجازه نمی‌دهد از فرصت‌هایتان بهره ببرید. مطمئناً گاهی می‌تواند مفید باشد چرا که به شما کمک می‌کند هوشیارانه محدودیت‌های فعلی‌تان را ببینید و یک ایده‌ی خام یا بد را به‌سادگی بشناسید. اما اکثر اوقات بازدارنده است.

پس چگونه می‌توانید از فشارش رها شوید، چگونه می‌توانید بر زمان‌های نبود اعتماد به ‌نفس غلبه کنید تا بتوانید بار دیگر به جلو گام بردارید؟

هاو کن یو در این مقاله 13 توصیه و عادتی را بررسی می‌کند که در خاموش کردن صدای مخرب درونی‌تان به شما کمک می‌کند.

بگو «کافیه»

ابتدا، وقتی تردیدهای درونی‌تان بالا می‌آید، سرعت عمل به خرج دهید. اجازه ندهید که کنترل شما را به دست بگیرند و از یک نجوای زمزمه مانند سیلی از جملات ناامید کننده تبدیل شوند. در عوض با آن بخشِ مردد خودتان گفتگو کنید. در ذهنتان بگویید یا فریاد بزنید که: «نه، نه، نه، دیگر از این جاده پایین نمی‌روم». با انجام این کار می‌توانید الگوی فکری همیشگی‌تان را خراب کنید و جلوی صحبت‌های مکرر آن آدم بی‌اعتمادبه‌نفس درونتان را بگیرید.

به گذشته نگاه کنید و خودتان را از خاطرات لبریز کنید

با خودتان روراست باشید و از خودتان بپرسید:

چند بار شده که وقتی خودباوری نداشته ام و از چیزی ترسیده‌ام، آن چیز منفی پس از اقدامم در واقعیت رخ داده است؟

جواب این سؤال برای قریب به اتفاقتان احتمالاً این است: بسیار به‌ندرت.

عدم اعتماد به‌ نفس اغلب هیولایی است در شما که ذهنتان برای بازداشتن شما از تغییر کردن و نگه‌داشتن شما در منطقه‌ی امنتان از آن استفاده می‌کند.

اگر به گذشته نگاه کنید و ببینید علی‌رغم تردیدهایی که وجود داشته اوضاع به چه خوبی پیش رفته است، آنگاه راحت‌تر می‌توانید تردیدهای ذهنتان را رها کنید یا آن‌ها را نادیده بگیرید و تمرکزتان را روی پیامدهای مثبت‌تر بگذارید و اقدام کنید.

با شخصی در این مورد صحبت کنید

وقتی افکارتان را درونتان نگه می‌دارید ممکن است منحرف شوند، اغراق ­آمیز شوند و آن‌قدرها هم‌راستا با واقعیت یا انتظارات منطقی نباشند. این موضوع زمانی بیشتر صدق می‌کند که افکار مخرب اعتمادبه‌نفس خلق می‌شوند.

پس آن‌ها را بیرون بیاورید و در معرض نور قرار دهید. با یکی از نزدیکانتان در مورد تردیدهایتان حرف بزنید. فقط بگذارید این افکار بیرون بیایند و با صدای بلند ادا شوند. این کار به شما کمک می‌کند تا افکارتان را با شکل اغراق‌آمیزشان بشنوید. با صحبت کردن در مورد این تردیدها با شخص دیگری که حامی شماست می‌توانید در دیدگاهتان تغییر ایجاد کنید.

در تله‌ی مقایسه گیر نیافتید

اگر بیشتر اوقات خودتان را با دیگران، موفقیت‌هایشان و به‌ویژه با دست‌یافته‌های مورد تأکید قرارگرفته‌ای که در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند، مقایسه می‌کنید، پس عدم اعتمادبه‌نفس می‌تواند کم‌کم راه خودش را پیدا کند. اینجاست که خودباوری کم کم از شما فاصله می گیرد.

یک راه بهتر این است که خودتان را با خودتان مقایسه کنید تا ببینید چه مسیری را طی کرده‌اید و بر چه چیزهایی فائق آمده‌اید؛ تا ببینید هنوز هم به‌عنوان یک انسان در حال پیشروی، موفق شدن و رشد کردن هستید.

روزانه نویسی را آغاز کنید

خودباوری نیازمند تکرار و تمرین است. بنا به دلایل زیادی، روزانه نویسی می‌تواند یک عادت مفید باشد. وقتی حرف بر سر عدم اعتمادبه‌نفس باشد، روزانه نویسی می‌تواند کمک کند:

زندگی‌تان را به‌صورت واقع‌بینانه ثبت کنید

اگر مستعد به خاطر آوردن سراشیبی‌های منفی هستید، این کار به شما کمک می‌کند تا چیزهای مثبت را به خاطر بیاورید، موفقیت‌هایی که داشته‌اید و موانعی که بر آن‌ها غلبه کرده‌اید را.

 شفافیت را راحت‌تر به دست بیاورید

اگر به مسئله‌ای که روی کاغذ یا در کامپیوتر ثبت‌شده است نگاه کنید، بیشتر از زمانی همه‌چیز را در ذهنتان مرور می‌کنید، به شفافیت می‌رسید و ترس‌ها و تردیدها راحت‌تر از بین می‌روند.

با درست کردن فهرستی از مزایا و معایب، افکار و هیجاناتتان و رویدادهای مشابه گذشته را بررسی کنید و دیدگاه‌های مختلف در مورد یک مسئله را بنویسید. به‌این‌ترتیب راحت‌تر می‌توانید راه‌حل‌هایی را پیدا کنید و چالش‌ها را به شکلی واضح‌تر و هم‌سطح‌تر ببینید.

یادتان باشد: مردم آن‌قدرهایی که فکر می‌کنید به کارها و گفته‌های شما اهمیت نمی‌دهند

وقتی نگران هستید که اگر کاری را انجام دهید دیگران در مورد شما چه فکری می‌کنند و چه می‌گویند، آنگاه عدم اعتمادبه‌نفس به‌سرعت قوت می‌یابد و در رکود و ترس گیر می‌افتید. وقتی چنین اتفاقی افتاد، به خودتان یادآور شوید که مردم آن‌قدرهایی که فکر می‌کنید اهمیت نمی‌دهند که شما چه‌کار می‌کنید و چه‌کار نمی‌کنید.

آن‌ها تمام‌وقتشان را درگیر فکر کردن به خودشان، فرزندانشان، حیوانات خانگی‌شان، شغلشان و مسابقات ورزشی پیش رو و نگرانی در مورد اینکه مردم چه فکری در موردشان می‌کنند هستند.

چیزی که شخصی می‌گوید یا انجام می‌دهد، در مورد شما (یا چیزی که فکر می‌کنید) نیست

وقتی شخصی از شما انتقاد می‌کند، شک کردن به خود به‌راحتی می‌تواند از پیامدهای آن باشد. وقتی به کسی ابزار علاقه می‌کنید و او شما را رد می‌کند و بااینکه فکر می‌کردید قرار ملاقات اولتان به‌خوبی پیش رفته است، قرار دوم کنسل شده است، از بین رفتن اعتمادتان به خودتان می‌تواند از پیامدهای مورد انتظار باشد.

اما اگر کاری که شخص انجام داده یا چیزی که او گفته واقعاً در مورد شما نباشد چه؟

شاید دوستی که سرتان فریاد زده روز بدی، ماه بدی و یا حتی ازدواج بدی داشته است. در مورد شخص موردعلاقه‌تان هم شاید قرار ملاقاتتان به خاطر بیماری مادر او کنسل شده است، چون او مجبور بوده روی آن مسئله متمرکز شود، یا شاید با پارتنر سابقش مجدداً ارتباط برقرار کرده است و می‌خواسته به رابطه‌شان شانس دوباره بدهد. پس به خوب بودن یا بد بودن شما ارتباطی ندارد. شما از تمام اتفاقاتی که در زندگی دیگری در حال وقوع است اطلاع ندارید و دنیا حول خواسته‌ی شما نمی‌چرخد. پس مراقب باشید تفسیر اشتباهی از شرایط نداشته باشید و بی‌دلیل خودتان را سرزنش نکنید و به خودتان بی‌اعتماد نشوید.

خودباوری در گرو تقویت خوش بینی

بگذارید شور و ذوق، انگیزه و خوش‌بینی سازنده‌ی دیگری در وجود شما هم جاری شود. 20 دقیقه از زمانتان را با یک کتاب صوتی، یک پادکست یا کتابی که چنین چیزی را در وجود شما ایجاد می‌کند سپری کنید. پادکست تیم فریس در این زمینه می‌تواند کمک کند. این روزها فایل صوتی بسیاری از کتاب‌ها هم تهیه و توزیع شده است و به‌راحتی قابل‌دسترسی هستند.

این جلسات 20 دقیقه‌ای فوری می‌توانند به‌خوبی به شما کمک کنند تا عدم اعتمادبه‌نفستان را به خوش‌بینی و تفکر سازنده در مورد چالش‌هایتان تبدیل کنید.

عقب‌نشینی‌ها را موقتی بدانید

وقتی یک عقب‌نشینی دارید ممکن است چیزها را از یک لنز تیره‌ی منفی ببینید. ممکن است این عقب‌نشینی را صرفاً به‌عنوان بخشی از زندگی عادی‌تان بپذیرید. چنین نقطه‌نظری می‌تواند شما را در این تله‌ی فکری بی اندازد که در ادامه هیچ نقطه‌ای برای اقدام کردن نیست. پس در عوض:

یادتان باشد: شکست شما به معنی قصور ورزیدن شما نیست

عقب‌نشینی می‌تواند برای هرکسی که از فرصت‌ها استفاده می‌کند، اتفاق بیفتد. این هم صرفاً بخشی از زندگی است. گاهی اوضاع خوب پیش می‌رود و گاهی نه. پس شکست را به زندگی یا هویتتان تعمیم ندهید.

از خودتان بپرسید: از این عقب‌نشینی چه چیزی می‌توانم یاد بگیرم؟

از اشتباه یا شکستتان به نفع خودتان استفاده کنید و بار دیگر به روشی هوشمندانه‌تر به جلو پیش بروید.

برای تقویت خودباوری مهارت‌هایتان را تقویت کنید

به‌عنوان‌مثال، اگر اغلب قبل از ارائه دادن مطلبی در مدرسه، دانشگاه یا محل کار این فقدان اعتمادبه‌نفس به سراغتان می‌آید، پس باید مهارت ارائه دادنتان را تقویت کنید. چند کتاب در این مورد بخوانید و در خانه در مقابل آینه یا در مقابل یک دوست تمرین کنید. می‌توانید از افرادی که مسیر مشابه را طی کرده‌اند هم کمک و راهنمایی دریافت کنید. به‌این‌ترتیب در چنین موقعیت‌هایی با اعتمادبه‌نفس بیشتر، صلاحیت بیشتر و آرامش بیشتری عمل خواهید کرد.

خودتان را سرزنش نکنید

یک راه معمول برای کنترل عدم اعتمادبه‌نفس این است که از دست خودتان یا حرکت نکردنتان عصبانی می‌شوید، سعی می‌کنید برای اینکه خود را به جلو برانید، خودتان را سرزنش کنید. تجربه نشان می‌دهد که این کار، خیلی اثرگذار نیست. اینکه در مواقع عدم اعتمادبه‌نفس با خودتان مهربان و سازنده رفتار کنید، گزینه‌ی بهتری خواهد بود. پس خطاب به خودتان از واژگان مهربان استفاده کنید اما از خودتان بپرسید:

در این موقعیت کوچک‌ترین گامی که می‌توانم برای حرکت روبه‌جلو بردارم چیست؟

سپس آن گام کوچک را بردارید و در جهت مقصد معین‌شده‌تان گام‌به‌گام حرکت کنید.

آن گام کوچک و بُردتان را جشن بگیرید

وقتی یک گام کوچک روبه‌جلو برداشتید- مثلاً راه‌اندازی وب‌سایتتان یا اولین دوی 5 دقیقه‌ای‌تان پس از ماه‌ها یا سال‌ها- اولین بُردتان را تجربه کرده‌اید. شاید کوچک باشد اما بازهم یک برد محسوب می‌شود. پس جشن بگیرید. این همای چیزی است که برای خودباوری نیاز دارید.

یک میان وعده‌ی خوشمزه یا شام موردعلاقه‌تان را بخورید، زمانی را صرف سرگرمی موردعلاقه‌تان کنید یا چیزی که مدت‌ها موردنیازتان بوده را بخرید. این کار انگیزه‌تان را بازسازی و شارژ می‌کند و اقدام را برایتان هیجان‌انگیزتر و مفرّح تر می‌کند. همچنین عدم اعتمادبه‌نفس کنار می‌رود، می‌توانید پیش بروید و بردهای کوچک و بزرگ بیشتری را تجربه کنید.

یادتان باشد: در طول مسیر هم می‌توانید اصلاحاتی را انجام دهید

تلاش برای برنامه‌ریزی کردن تمامی حرکاتی که در مسیر رسیدن به هدف و رویای‌تان می‌کنید می‌تواند از شما انرژی بگیرد و کمی عدم اعتمادبه‌نفس به همراه داشته باشد. چنین چیزی اغلب اثربخش هم نیست، چراکه بهترین برنامه‌ریزی‌ها در مواجهه با واقعیت اغلب گسسته شده و نیازمند تغییراتی خواهند بود. پس یک برنامه‌ریزی کلی داشته باشید و مسیرتان را آغاز کنید.

یادتان باشد در طول مسیرتان هم می‌توانید اصلاحاتی را انجام دهید. با دریافت دانش جدید، تجربه و بازخورد قدرتمندتر می‌توانید به راهتان ادامه دهید.

منبع: